صدور گواهینامه استاندارد بخش کشاورزی مشتمل بر موارد زیر می باشد:
- مزارع (غلات، حبوبات، سبزیجات، صیفی جات، گیاهان علوفه ای، گیاهان دارویی و دانه های روغنی)
- باغات (میوه های گرمسیری، میوه های سردسیری، گل و گیاهان زینتی، میوه های جنگلی و سایر محصولات باغی)
- محصولات گلخانه ای
- صنایع تولید نهاده های کشاورزی ( بذر، نهال، کود، کنترل کننده های آفات و بیماریهای گیاهی، ورمی کمپوست و …)
- تولیدات و فرآورده های دامی (طیور، گاو و گوسفند، زنبور عسل و …)
- شیلات (ماهیان سردآبی و گرمآبی و …)
- صنایع تولید داروهای گیاهی و آرایشی بهداشتی (افشره، عصاره، روغنهای گیاهی، عرقیات گیاهی و سایر اشکال دارویی گیاهی)
- صنایع تولید مواد غذایی و خوراکی یا صنایع تبدیلی
- صنایع وابسته به کشاورزی (پوشاک ارگانیک، …)
طبق تعریف محصولات سالم کشاورزی، محصولات فاقد یا دارای حد مجاز باقیمانده سموم، آفت کش ها، عناصر و فلزات سنگین و مایکوتوکسین ها هستند، که تحت کنترل و اعمال استاندارد های کشاورزی و عملیات های مشخص مانند ارگانیک، عملیات خوب کشاورزی (GAP)، فنون مدیریت تلفیقی آفات (IPM) و یا محصولات طبیعی قرار می گیرند. در این محصولات با استفاده از روش ها و تکنولوژی مناسب در تغذیه و حاصلخیزی و روش های تلفیقی کنترل آفات، مصرف مواد شیمیایی مصنوعی در آنها حذف و یا به حداقل ضرورت رسیده است .
صدور گواهی محصولات کشاورزی ارگانیک Organicدر بخش های زیر قابل اجرا می باشد:
- مزارع
- باغات
- محصولات گلخانه ای
- صنایع تولید نهاده های کشاورزی
- تولیدات و فرآورده های دامی
- شیلات
- صنایع تولید داروهای گیاهی و آرایشی بهداشتی
- صنایع تولید مواد غذایی و خوراکی یا صنایع تبدیلی
- صنایع وابسته به کشاورزی (پوشاک ارگانیک،…)
محصولات کشاورزی ارگانیک Organic
- روش علمی و نوین کشاورزی ارگانیک از دهه ۱۹۲۰ میلادی شکل گرفت. در دهه ۱۹۴۰ میلادی منابع علمی متعددی در خصوص کشاورزی ارگانیک به چاپ رسید. در اکثر منابع، شروع جنبش ارگانیک (Organic Movement) را در دهه ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ میلادی به عنوان واکنشی به کشاورزی استوار بر مواد شیمیایی و کودهای سنتز شده می‌دانند.
- کشاورزی ارگانیک در دهه ۱۹۶۰ میلادی با تاکید بر نقش حاصلخیزی خاک بر تولیدات محصولات زراعی و دامی سالم و بهداشتی و ارتباط آنها را با سلامت انسان گسترش یافت. از این رو در فاصله دهه ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ میلادی با افزایش جهانی میزان تقاضای محصولات ارگانیک و توجه به مسائل زیست محیطی، طرح ها و پروژه های ارگانیکی به اجرا در آمدند. بر همین اساس از سال ۱۹۸۰ میلادی به بعد کشاورزی ارگانیک به صورت رسمی مورد پذیرش قرار گرفت و استاندارد های ملی و بین المللی مربوط به آن تعیین شد. بطوریکه در اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی دولت های اروپایی نظیر آلمان، سوئد و دانمارک بعد از تدوین اصول و قوانین کشاورزی ارگانیک در اتحادیه اروپا روش های رایج کشاورزی ارگانیک را به اجرا در آورند. در سال ۱۹۹۸ میلادی فدراسیون بین المللی جنبش ارگانیک(IFOAM)استانداردهایی را برای کشاورزی ارگانیک پایه گذاری نمود. درسال ۱۹۹۹ کمیسیون تنظیم مجموعه قوانین تغذیه ( Codex) راهنمایی برای تولیدات، روند تولیدات، برچسب زنی و فروش محصولات غذایی ارگانیک تنظیم نمود. در سال ۱۹۹۹ میلادی سازمان خواروبار جهانی (FAO) بر برنامه کشاورزی ارگانیک اساسا” مرتبط با نظارت به توسعه کشاورزی ارگانیک در کشورها مبادرت نمود و امروزه کشاورزی ارگانیک در سراسر جهان در حال توسعه است.
- کشاورزی ارگانیک یک سامانه مدیریت تولیدی جامعنگر است که موجب بهبود سلامت کشتبوم از طریق حفظ و تقویت تنوع، چرخهها و فعالیت زیستی خاک میشود. این نظام برمدیریت مزرعه بر اساس اکوسیستم زراع ، حاصلخیزی خا ، سلامت گیا ، عدم مصرف مواد شیمیایی مصنوعی و انطباق با ساختارهای اقتصادی، زیست محیطی، فنی، بهداشتی و اجتماعی در هر منطقه تاکید دارد. کشاورزی ارگانیک با ۱۶نام در کشور های مختلف شناخته میشود از جمله کشاورزی بیولوژیک، کشاورزی پایدار و کشاورزی زاینده.
صدور گواهی محصولات کشاورزی با عملیات خوب کشاورزی GAP در بخش های زیر قابل اجرا می باشد:
- مزارع
- باغات
- محصولات گلخانه ای
- صنایع تولید نهاده های کشاورزی
- تولیدات و فرآورده های دامی
- شیلات
- صنایع تولید داروهای گیاهی و آرایشی بهداشتی
- صنایع تولید مواد غذایی و خوراکی یا صنایع تبدیلی
محصولات کشاورزی با عملیات خوب کشاورزی (GAP)
- یک محصول غذایی ایمن، نتیجه تمام فرآیندها و عملیات تبدیل و فرآوری انجام شده در درون زنجیره تولید مواد غذایی است. از آنجا که استانداردهای تضمین کیفیت و ایمنی موجود نظیر سیتم مدیریت ایمنی مواد غذایی یا کدکس،ISO استانداردهای بسته بندی مواد غذایی، ۲۲۰۰۰ ،(HACCP) Analysis and critical control points مقرارت ردیابی محصول و… همگی فرایندهای پس از تولید مواد غذایی را پوشش می دهند، بنابراین فقدان یک نظام که مربوط به فرایندهای پیش از تولید محصول باشد، به وضوح احساس می شود.
- یکی از طرح های خصوصی گپ جهانی (Global GAP) است که به عنوان یک استاندارد بین المللی جدید برای محصولاتی که در نظام عملیات مناسب کشاورزی یا (GAP) Agricultural Practices تولید می شوند، با هدف حفظ اطمینان مصرف کننده، سلامت ایمنی و رفاه انسان و دام، حفظ اکوسیستم طبیعی و تولید در شیوه های پایدار مطرح شده است. با توجه به اینکه نظام GAP کلیه مراحل فرایند تولید از مرحله کاشت بذر تا رسیدن به دست مصرف کننده نهایی را پوشش می دهد، به نظر می رسد که بکارگیری این نظام برای پر کردن خلا ناشی از فقدان استانداردی واحد برای فرایندهای پیش از تولید یک ضرورت محسوب می شود. علاوه بر این کاربردهای بی رویه از نهاده های شیمیایی، اخیرا موجب نگرانی های فزاینده در بخش کشاورزی، محیط زیست و حفاظت از منابع و بروز برخی از مشکلات برای بازارهای داخلی و صادرات محصولات کشاورزی شده است، بنابراین تاسیس یک نظام مبتنی بر تضمین رضایت مصرف کننده علاوه بر حفظ اکوسیستم و بهره وری در تولید، مزایای مهمی برای بازارهای داخلی و صادرات فراهم خواهد کرد. گپ به کلیه فعالیت های مرتبط با مدیریت تولید محصولات کشاورزی در مراحل کاشت، داشت، برداشت، جدا سازی، بسته بندی، نگهداری و حمل و نقل گفته می شود که با در نظر گرفتن همه جوانب اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و به منظور کاهش آلاینده های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی اقدامات مناسبی صورت می گیرد. گواهی گپ نیز، مجموعه ضوابط و مقررات تضمین کننده عملیات مناسب کشاورزی است.
صدور گواهی محصولات طبیعی Natural در بخش های زیر قابل اجرا می باشد:
- مزارع
- باغات
- صنایع تولید نهاده های کشاورزی
- صنایع تولید داروهای گیاهی و آرایشی بهداشتی
- صنایع تولید مواد غذایی و خوراکی یا صنایع تبدیلی
محصولات طبیعی Natural
- محصولات طبیعی محصولات با طعم وکیفیت خوب و عاری از بقایی مواد شیمیایی مصنوعی هستند که در مناطق اقلیمی دارای شرایط خاص تولید می شوند. در تولید این محصولات به دلیل ویژگی های اقلیمی، شرایط خاص اکولوژی، دیم، مرتع، جنگل، عدم دسترسی به مواد شیمیایی به صورت معمول از هیچ گونه نهاده های شیمیایی در طول سال ها ی مدید استفاده نشده است. این محصولات معمولا در قالب استاندارد ” موقعیت جغرافیایی ” و ارگانیک گواهی می شوند.
صدور گواهی محصولات کشاورزی با مدیریت تلفیقی آفات IPM در بخش های زیر قابل اجرا می باشد:
- مزارع
- باغات
- محصولات گلخانه ای
- صنایع تولید مواد غذایی و خوراکی یا صنایع تبدیلی
محصولات کشاورزی با مدیریت تلفیقی آفات IPM
اید IPM ابتدا در سال ۱۹۵۹ توسط استرن Sternمطرح شد، در سال ۱۹۶۷ نیز این ایده توسط سازمان خوار و بار و کشاورزی سازمان ملل (FAO) تایید گردید. در اواخر قرن بیستم، با گسترش علم اکولوژی ، شیمی و ….. سعی شد سمومی تولید گردد که به طور اختصاصی بتواند آفت مورد نظر را کنترل کرده و به حشرات مفید و طبیعت خسارت کمتری وارد آورد و در عین حال با مطالعه دقیق تر اکوسیستم و سیکل زندگی حشرات و سایر مطالعات، شیوه جامع نوین کنترل آفات ابداع گردید که به آن کنترل تلفیقی آفات گفته شده و سپس نام آن به مدیریت تلفیقی آفات (IPM (Integrated Pest Management اصلاح گردید.
مدیریت تلفیقی آفات روشی است که با در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی و دینامیسم جمعیت گونه های موجود، از تکنیک های مختلف کنترل استفاده کرده تا تراکم جمعیت آفات یک اکوسیستم در زیر آستانه زیان اقتصادی قرار گیرد. در این روش برای کنترل یک آفت، از چند روش کنترل نظیر: شیمیایی، بیولوژیکی، زراعی و …. به طور توام استفاده شده و تاکید به این است که با به کار گیری تمام روشهای ممکن سازگار با یکدیگر بتوان جمعیت آفت را در یک برنامه واحد، کنترل و از زیان اقتصادی آن جلوگیری نمود تا عوارض ناشی از این عمل به حداقل برسد. در مدیریت کنترل آفات علاوه بر حفظ و حمایت از دشمنان طبیعی، تقویت آنها نیز هدف می باشد تا پس از اعمال کنترل تلفیقی، جمعیت باقیمانده توسط عوامل کنترل کننده تحت کنترل در آیند. لذا وجود مقدار کمی آفت برای بقای دشمنان طبیعی لازم است و لذا حذف کامل آفت از نظر اکولوژیکی صحیح نبوده و اصلا دنبال نمیشود. مدیریت تلفیقی آفات شیوه‌ای در مدیریت آفات است که طی آن محیط زیست و جمعیت فعال آفات خاص را مدنظر قرار داده و از تمام فنون و الگوهای مناسب به عنوان یک روش امکان‌پذیر و سازگار استفاده نموده و جمعیت آفات را کنترل و در زیر سطح آستان زیان اقتصادی نگه می‌دارد.
